Lopersknie: oorzaak, diagnose en remedie

De knieën zijn lichaamsonderdelen die het tijdens het lopen serieus te verduren krijgen, met soms een lopersknie tot gevolg. Wat is daar exact de oorzaak van en wat doe je ertegen?
 
Voor bovenstaande vragen ging Running een tijdje geleden langs bij sportarts Jan Vandeerroost.  

Wat is het?
"In de sportgeneeskunde gebruiken we de term patellafemoraal syndroom of chondromalacia. Maar de blessure staat vooral bekend als 'de lopersknie'. Het veroorzaakt pijn ter hoogte van de knieschijf door een probleem met het kraakbeen erachter. Als de sporter in kwestie blijft trainen, veroorzaakt die kwaal meer en meer last. Deze blessure komt vooral voor bij atleten die hun trainingsvolume op korte tijd te snel opvoeren (check via deze formule of je in die categorie zit). Ook mensen met een statiekafwijking, zoals X- of O-benen, zijn er gevoeliger voor."
Wat is de oorzaak?
"De eigen praktijk leert dat sporters die aan deze kwaal lijden vaak een te korte quadriceps hebben. Stretching is daarom heel belangrijk in het herstelproces. Lopers die voordien andere sporten beoefend hebben, zoals voetbal, hebben vaker kortere bovenbeenspieren en zijn extra kwetsbaar voor een kraakbeenontsteking. Als loper zou je moeiteloos je hiel tegen je bil moeten kunnen trekken als je kaarsrecht staat of plat op je buik ligt."
Hoe stel je de diagnose?
"De pijn is moeilijk te lokaliseren. De patiënt voelt een diffuse pijnklacht vooraan in de knie. Als de patiënt met gestrekte benen op tafel ligt en je drukt op de knie, zal dat pijn veroorzaken. Vaak constateert de arts een krakend gevoel achter de knieschijf. Bij het onderzoek wordt het hele binnenwerk van de knie gecheckt: de meniscus, de ligamenten, de kruisbanden, de patellapees, enzovoort. Ook gaat hij na of er vocht in de knie zit. Hij stelt de diagnose van chondromalacia door andere mogelijke blessures uit te sluiten. Zo'n ontsteking is ook zichtbaar op een MRI-scan. Je zal zien dat het kraakbeen niet meer mooi glad is."
Remedie?
"Rust is heel belangrijk. Je kan het best enkele weken niet lopen, of toch minstens het trainingsvolume drastisch terugschroeven. Stretchen helpt ook. Zo kan je de quadriceps wat langer maken. Krachttraining om de bovenbeenspieren te verstevigen is ook een goed idee. Ontstekingsremmers? Neen, toch niet. Chondromalacia is eerder een probleem dat te wijten is aan overbelasting. Ontstekingsremmers zullen niet helpen. IJs? Ook niet. Een kraakbeenontsteking is namelijk geen acuut trauma. Glucosamine, doen of niet? Van glucosamine is de helende werking nog niet bewezen. Het is een voedingssupplement, geen geneesmiddel. Iedereen mag het verkopen. De weinige studies die erover uitgevoerd zijn, bieden geen sluitend resultaat. In sommige gevallen heeft glucosamine een positieve werking op het herstel van kraakbeen. Gek genoeg is het een product dat wereldwijd veel gebruikt wordt, zonder wetenschappelijk bewijs dat het werkt. In kraakbeen zitten bovendien ook geen regeneratieve cellen. Weg is weg. Bij grotere kraakbeendefecten is advies van de orthopedisch chirurg nodig."
Nog een laatste advies?
"Wie chondromalacia wil voorkomen, doet er goed aan niet overhaast te werk te gaan en de trainingsopbouw te spreiden over een langere periode. Eventueel kunnen betere loopschoenen ook helpen. Stretching opnemen in de trainingen is absoluut aangeraden, desnoods onder begeleiding van een kinesitherapeut."